تصاویر قدیمی زاوشت

موقعیت وساختمان خانه باغ خرمن
ساختمان آن از دوطبقه تشکیل شده بود ومواد بکاررفته خشت،کاه وگل بوده است طبقه اول شامل طویله برای مراکب وچهارپایان وانباری برای باز داشت و حبس افراد بوده است وطبقه دوم که از چندین اتاق تشکیل شده بودو میتوان گفت که دفاتر کار ارباب،مباشران وسایر عمال وی بود.با افول قدرت ارباب وملغی شدن نظام ارباب و رعیتی در سال ۴۲ خانه باغ خرمن نیز که روزگاری همه فرمانها ودستورات روستا از آن صادر میگردید اعتبار خود را از دست داد وچندین دهه همچون خرابه ای در گوشه ای از روستا قرار گرفت واینک فقط اندک نامی از آن باقیست.
خانه باغ خرمن قدمتش به اندازه قدمت زاوشت میباشد وبه نوعی میتوان ادعا کرد که از زمان پیدایش زاوشت بوده است لیکن در ادوار مختلف مورد تعمیر وبازسازی قرار گرفته بود. ساختمان خانه باغ خرمن در اوایل دهه ۶۰ موجود بودوتصویر فوق مربوط به همان سال است در اواخر دهه ۶۰ جهت حفر آب شرب زاوشت تخریب گشت .موقعیت خانه باغ خرمن در شمال خرمن بود جایی که ارباب و عوامل آن میتوانست ازآنجا کل منطقه خرمن را کنترل کند.خانه باغ خرمن مکانی جهت اقامت ارباب ،مباشران وسایر خدمه ایشان بود واز اوایل تابستان تا اواسط پاییز ایشان پاسی از روز را در این خانه باغ میگذراندند در صورت عدم حضور ارباب ،نماینده وی حضور میداشت .در این خانه باغ تمامی تصمیماتی که میبایست برای روستا گرفته شود انجام میشد .قضاوت ،تنبیه ،مجازات،تشویق رعایا وتمامی فرامینی که مختص رعایای روستا بود از اینجا صادر میگشت.علت حضور ارباب یا سایر عوامل وی در این خانه باغ به دلیل برداشت محصول توسط کشاورزان بود.همیشه در طول تابستان واواسط پاییز در خانه باغ خرمن از عوامل ارباب از قبیل مباشران یا نماینده وی حضور داشتند تا مبادا کشاورز بعد از خرمن کوبی محصول را به خانه نبرد .اصولا کار به این گونه بود که کشاورز میبایست مراقب میشد تا بدون کم وکاست محصول را به خرمن بیاورد وبعد از خرمن کوبی، گندم توسط نماینده پلمپ(شاقول)میشد تا حسابداران ارباب سهم اربابی را بردارند وبعد از آن کشاورز مجاز بود محصول خویش را به خانه حمل کند.نگهبانان از خانه باغ خرمن همیشه مراقب خرمن بودند تا کشاورز یا هرکس دیگری حتی نیم کیلو گندم نیز از خرمن خارج نکند در غیر اینصورت شخص خاطی به شدت مجازات میشد.قساوت قلبی برخی از این نگهبانان ونمایندگان به گونه ای بود که حتی اگر کسی از روی گرسنگی مشتی گندم از خرمن خارج میکرد مورد تنبیه واقع میشد.سختگیریهای نابجای برخی از اربابان وظلم وستم بعضی از ایشان از خانه باغ خرمن، هنوز که هنوز است در گوش افراد مسن زاوشت طنین انداز است .وخاطراتی که از این خانه باغ بیان میدارند نشان دهنده ظلم وستم بیش از حد تعدادی از ارباب میباشد.چه انسانها ی بزرگی بخاطر حرف حق یا بخاطر یک لقمه نان جان خود را از دست داده اند وچه بسا افرادی که روزگاری در این خانه باغ فرمان میراندند واکنون خبری از ایشان نیست.

☘️تابستان گرم دهه ۶۰ و حضور جوانان در باغات جله وان زاوشت آقایان ابراهیم احدیان،پرویز نجفقلی پور و قادر باقرزاده